Smile Together: โมเดลธุรกิจเพื่อสังคมจากสหราชอาณาจักรที่เปลี่ยนระบบบริการทันตกรรมให้เข้าถึงได้อย่างเท่าเทียม
ในโอกาสที่ทั่วโลกให้ความสำคัญกับการสร้างระบบบริการสุขภาพที่เท่าเทียมมากขึ้น สมาคมธุรกิจเพื่อสังคม (SE Thailand) ขอนำเสนออีกหนึ่งตัวอย่างที่น่าสนใจจากต่างประเทศ กับ “Smile Together” องค์กรเพื่อสังคมจากสหราชอาณาจักร ซึ่งใช้โมเดลธุรกิจที่นำกำไรกลับคืนสู่ชุมชน และช่วยลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงบริการด้านทันตกรรมให้กับกลุ่มเปราะบางในสังคม
รูปแบบธุรกิจที่พนักงานเป็นเจ้าของ
Smile Together เป็นองค์กรเพื่อสังคมด้านทันตกรรมที่ก่อตั้งขึ้นภายใต้โครงสร้างการเป็นเจ้าของโดยพนักงาน (employee-owned social enterprise) และเป็นพันธมิตรกับ National Health Service (NHS) ของอังกฤษ จุดแข็งขององค์กรนี้คือการนำรายได้และกำไรจากการให้บริการ กลับไปใช้ในการพัฒนาโครงการสุขภาพช่องปากสำหรับผู้ด้อยโอกาส เช่น เด็กที่มีปัญหาสุขภาพฟัน คนไร้บ้าน และชาวประมงที่เข้าไม่ถึงบริการทางการแพทย์ทั่วไป
ที่มาของโครงการ และช่องว่างในระบบสุขภาพ
ในสหราชอาณาจักร แม้จะมีระบบ NHS ที่เข้มแข็ง แต่กว่า 90% ของบริการด้านทันตกรรมกลับถูกครอบครองโดยภาคเอกชน ทำให้ประชาชนที่มีรายได้น้อยหรือขาดสิทธิ์การรักษายากที่จะเข้าถึงบริการด้านทันตกรรมที่จำเป็น Smile Together จึงก่อตั้งขึ้นเพื่อเป็นทางเลือกทางสังคมที่เข้ามาเติมเต็มช่องว่างดังกล่าว ด้วยการให้บริการฉุกเฉินและเร่งด่วนในราคาที่เหมาะสม และยังมีบริการเฉพาะทางสำหรับกลุ่มเปราะบาง
รูปธรรมของผลลัพธ์ทางสังคม
ในแต่ละปี Smile Together ให้บริการรักษาผู้ป่วยกว่า 20,000 เคส โดยส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยฉุกเฉินจากระบบ NHS นอกจากนี้ยังมีบริการทันตกรรมเฉพาะทางสำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ การออกหน่วย “Smiles at Sea” เพื่อดูแลชาวประมงที่ไม่สามารถเดินทางไปพบทันตแพทย์ได้ รวมถึงกิจกรรมด้านการส่งเสริมสุขภาพช่องปากผ่านการบริจาคชุดดูแลฟันให้แก่กลุ่มเปราะบางกว่า 7,000 ชุด
ในปี 2565 – 2566 Smile Together สามารถลดภาระโรคในชุมชนได้อย่างชัดเจน โดยมีจำนวนผู้รับบริการดูแลช่องปากกว่า 32,000 ราย และลดปริมาณขยะจากอุปกรณ์ทันตกรรมกว่า 37.8 กิโลกรัมผ่านกระบวนการรีไซเคิล ทั้งนี้รายได้จากการรีไซเคิลดังกล่าวได้นำกลับมาสนับสนุนโครงการด้านสุขภาพช่องปากอย่างต่อเนื่อง
ข้อคิดที่ธุรกิจเพื่อสังคมไทยสามารถเรียนรู้
โมเดลของ Smile Together แสดงให้เห็นถึงพลังของธุรกิจเพื่อสังคมในการเข้ามามีบทบาทในระบบสุขภาพอย่างเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะการให้บริการกับกลุ่มที่ถูกมองข้ามและไม่สามารถเข้าถึงระบบบริการพื้นฐานได้ การใช้กำไรเพื่อสนับสนุนเป้าหมายทางสังคมอย่างแท้จริงนั้นเป็นแนวทางที่สามารถนำมาปรับใช้ในประเทศไทย โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ยังขาดโครงสร้างพื้นฐานด้านสาธารณสุข
ประเทศไทยสามารถต่อยอดแนวคิดนี้ในบริบทของท้องถิ่น ทั้งในด้านการพัฒนาระบบบริการสุขภาพเคลื่อนที่ การสร้างพันธมิตรกับหน่วยงานรัฐ และการระดมทรัพยากรจากภาคเอกชน เพื่อช่วยลดความเหลื่อมล้ำด้านสุขภาพในระยะยาว
สำหรับผู้ที่สนใจ สามารถติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมของ Smile Together ได้ที่เว็บไซต์ https://smiletogether.co.uk และรายงานผลกระทบฉบับเต็มที่ Impact Report 2022–23
ติดตามแคมเปญ #SEOverseas จาก SE Thailand ได้อย่างต่อเนื่อง เพื่อเรียนรู้แนวทางการพัฒนา SE จากทั่วโลกและนำมาปรับใช้ในประเทศไทยอย่างสร้างสรรค์และยั่งยืน
